Η ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ ΚΑΙ Η ΛΕΙΨΥΔΡΙΑ
Ο «Διάφανος Χρυσός»
Γιώργου Δεμερίδη
Η ανθρωπογενής κλιματική αλλαγή δεν αμφισβητείται πλέον από ένα σημαντικό μέρος της κοινωνίας. Οι επιπτώσεις αυτής όπως έχουν τεκμηριωθεί επιστημονικά είναι ποικίλες.Μια από τις δέκα είναι η αλλαγή στο επίπεδο βροχοπτώσεων με συνέπεια την ξηρασία και τις πλημμύρες. Όπως είναι φυσικό η ξηρασία συνοδεύεται από τη λειψυδρία.
Τα φαινόμενα της κλιματικής αλλαγής είναι εμφανή στις μεσογειακές χώρες όπως η Ιταλία η Ισπανία και η Ελλάδα. Ειδικά πρόσφατα στη Βερόνα της Ιταλίας ο Δήμαρχος επέβαλλε περιορισμούς χρήσης του νερού λόγω της λειψυδρίας που πλήττει τη χώρα. Στις λίμνες Ματζόρε και Γκάρντα το επίπεδο των υδάτων είναι χαμηλότερα από το σύνηθες την εποχή αυτή. Τέλος και η στάθμη του ποταμού Τίβερη έχει μειωθεί αισθητά. Η Ιταλία αντιμετώπισε ασυνήθιστα πρώιμο καύσωνα και σε συνδυασμό με την έλλειψη βροχοπτώσεων στην κοιλάδα του Πάδου έχει τη χειρότερη ξηρασία στα τελευταία 70 χρόνια. Αντίστοιχα φαινόμενα λειψυδρίας αντιμετωπίζει και η Ισπανία. Στην Ελλάδα χώρα μεσογειακή όπως η Ιταλία και η Ελλάδα έχουμε φαινόμενα που πιστοποιούν την κλιματικά αλλαγή με αποτέλεσμα την λειψυδρία. Έχουμε όμως και υπερκατανάλωση νερού όπως στη Θεσσαλία. Εκεί με 34000 γεωτρήσεις αντλούν νερό από τον υπόγειο υδροφόρο ορίζοντα. Εξ αιτίας αυτής της εντατικής άντλησης έχει αρχίσει το νερό να είναι υφάλμυρο.
Ένα ιδιαίτερα σημαντικό στοιχείο για το νερό που πρέπει να κατατεθεί είναι αυτά που αναφέρει ο δημοσιογράφος Απόστολος Μάνθος ο οποίος άντλησε από την Αμερικάνικη Εταιρεία Συμβούλων Oliver Wyman τα εξής:
Σύμφωνα με στοιχεία της Παγκόσμιας Τράπεζας και του ΟΟΣΑ η επόμενη καυτή επένδυση που θα τραβήξει έως το 2030 178 δις δολάρια είναι ο «διάφανος χρυσός» δηλαδή το νερό. Πιο απλά η Εταιρεία Συμβούλων θεωρεί ότι το νεράκι που είναι τώρα διάφανος χρυσός ,έχει αμύθητη αξία όπως ο χρυσός.
Ας δούμε πως συσχετίσθηκε στον τόπο μας το νερό με τον χρυσό που επιδίωξαν στο πρόσφατο παρελθόν κάποιες πολυεθνικές εταιρείες να εξορύξουν ή να επεξεργαστούν τα χρυσοφόρα κοιτάσματα. Αρχικά στη δεκαετία του 1980 επιδίωξαν κάποιοι να μεταφέρουν από την Ολυμπιάδα της Χαλκιδικής στον Άβαντα Αλεξανδρούπολης (με τα πολλά νερά) τα χρυσοφόρα κοιτάσματα προς επεξεργασία,γιατί στην Ολυμπιάδα τα νερά είναι λιγοστά. Όμως χωρίς το νερό η ανάκτηση του χρυσού είναι αδύνατη. Κάποιοι από τους κατοίκους αντέδρασαν δικαίως γιατί το νερό αυτό το φυσικό αγαθό είναι απαραίτητο για ένα πλήθος οικονομικών δραστηριοτήτων. Οι κάτοικοι δικαιώθηκαν γιατί συμφώνησαν μαζί τους οι τότε τοπικές αρχές και η επένδυση ματαιώθηκε.
Αργότερα στα τέλη της δεκαετίας του 1990 μια Αυστραλιανή εταιρεία χρυσού ζήτησε την εξόρυξη και την επεξεργασία των χρυσοφόρων κοιτασμάτων στο Πέραμα του Έβρου. Στο συντονιστικό συμβούλιο του ΓΕΩΤΕE στις 1/02/2002 γεωτεχνικός εκπρόσωπος του Παραρτήματος ΓΕΩΤΕΕ Θράκης κατέθεσε εισήγηση αναφέροντας ότι η μεταλλουργία χρυσού με κυάνωση συνεπάγεται κατανάλωση μεγάλης ποσότητας νερού και απατούνται σύμφωνα με την Αυστραλιανή εταιρεία 4184 κυβικά μέτρα νερού ημερησίως. Αυτή όμως η τεράστια ποσότητα είναι αδύνατον να καλυφθεί από τη λεκάνη απορροής που έχει εμβαδόν μόλις 18,1 τετραγωνικά μέτρα και ορίζεται σε ένα ημίξηρο βιοκλιματικό όροφο. που στερείται επιφανειακών υδάτων. Η Αυστραλιανή εταιρεία δεν έλαβε έγκριση ερευνών και αποχώρησε.
Φτάσαμε στο 2012 και η γνωστή Eldorado Gold ζητά να κάνει ερευνητικές γεωτρήσεις για χρυσό σε τεράστια έκταση της περιοχής των Σαπών- Συκοράχης από την οποία διέρχονται πέντε ρέματα που συγκλίνουν στον ποταμό Φιλιουρί και ουσιαστικά τροφοδοτούν με νερό το ποτάμι. Το κοινωνικό κίνημα ενάντια στην εξόρυξη και μεταλλουργία χρυσού αντέδρασε τότε όπως και οι τοπικές αρχές. Η Eldorado gold επανήλθε τώρα (μετά από δέκα χρόνια) με το ίδιο αίτημα. Το μόνο που κατάφερε ήταν η επαναδραστηριοποίηση του κοινωνικού κινήματος και των αρχών για να λάβει εκ νέου αρνητική απάντηση. Όλοι αντιλαμβάνονται ότι χωρίς το νερό η γεωργία και η κτηνοτροφία στην περιοχή των Σαπών δεν έχει μέλλον.
Κλείνοντας τον συσχετισμό του νερού με τον χρυσό στον τόπο μας παραθέτω τις απόψεις από το Γεωτεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας Παράρτημα ΓΕΩΤΕΕ Θράκης όπως διατυπώνονται στο κείμενο που έλαβα από το Παράρτημα .Η κατανάλωση υπερβολικών ποσοτήτων φρέσκου (γλυκού) νερού σε μια εποχή λειψυδρίας θα επιδεινώσει το πρόβλημα της εξεύρεσης αρδευτικού νερού για τις καλλιέργειες και πόσιμου νερού για τους κατοίκους χωριών και πόλεων. Το Παράρτημα Θράκης του ΓΕΩΤΕΕ πέρα από τις δικές του θέσεις του για τον χρυσό παραθέτει και δημοσιεύσεις για το ίδιο θέμα από επιστημονικά περιοδικά παγκοσμίου κύρους Γράφει λοιπόν για τις σχέσεις αυτές τα εξής. Για την παραγωγή ενός κιλού χρυσού με την μέθοδο της κυάνωσης καταναλώνονται περίπου 700 τόνοι γλυκού νερού.
Το τελικό συμπέρασμα- αφού συσχετίσουμε αυτά που γράφει η Αμερικάνικη εταιρεία Συμβούλων Oliver Wyman με όσα μεταφέρει το ΓΕΩΤΕΕ από επιστημονικά περιοδικά παγκοσμίου κύρους-έχει ως εξής:
Για να κερδίσει η Eldorado gold ένα κιλό χρυσού η τοπική κοινωνία θα καταναλώσει 700 τόνους διάφανου χρυσού (νερού) Νομίζω ότι κανένας κάτοικος δεν μπορεί να συμφωνήσει για την έκδοση άδειας εξόρυξης και μεταλλουργίας χρυσού.
Αλεξανδρούπολη 18-Ιουλίου 2022
Γιώργος Δεμερίδης
Δασολόγος
Εκπρόσωπος της Οικολογική Εταιρεία Έβρου και της Διανομαρχιακής Επιτροπής Ροδόπης Έβρου κατά της εξόρυξης και μεταλλουργίας χρυσού